U nang buồng trứng là u có vỏ bọc ngoài (vỏ nang), bên trong có chứa dịch và nhiều thành phần khác. Bệnh gặp ở mọi đối tượng từ bé gái mới dậy thì đến người già 80 tuổi. Bệnh đa phần là lành tính tuy nhiên nếu không được phát hiện và điều trị sớm thì dễ gây nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, khả năng sinh sản và đặc biệt tính mạng của người mắc phải tình trạng này. Vậy U nang buồng trứng là gì?. Cùng VieMed.vn tìm hiều nhé.
U nang buồng trứng là gì?
U nang buồng trứng là một khối chứa dịch hoặc chất rắn có dạng như bã đậu phát triển bất thường trên hoặc bên trong buồng trứng. Khối u này có thể là các mô mới khác thường hay là sự tích tụ dịch tạo thành một nang trên buồng trứng. U nang buồng trứng có thể phát triển từ các mô của buồng trứng. U nang buồng trứng là loại khối u thường gặp nhất, chiếm khoảng 3,6% các bệnh phụ khoa.
Triệu chứng thường gặp của u nang buồng trứng
U nang buồng trứng thường có nhiều loại khác nhau và 90% là các khối u lành tính (ít gây ung thư), 10 % phát triển thành ác tính. Phụ nữ trong độ tuổi tiền mãn kinh bị u buồng trứng có nguy cơ phát triển thành ung thư cao hơn so với phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ. Các khối u này tiến triển âm thầm với triệu chứng mơ hồ hoặc thậm chí không gây ra triệu chứng bất thường, đôi khi vô hại và tự biến mất. Dưới đây là 1 số triệu chứng thường gặp nhất.
- Đau vùng chậu, thắt lưng hoặc đùi: Người bệnh có thể gặp các cơn đau mơ hồ vùng chậu, dọc thắt lưng hoặc đùi. Đây là triệu chứng phổ biến nhất, thường xuyên gặp phải do các khối u chèn ép lên các cơ quan hoặc các dây thần kinh chạy dọc sau xương chậu.

- Đau tức bụng dưới, đầy hơi, buồn nôn và nôn: Khối u có kích thước lớn có thể gây khó chịu tức thời cho người bệnh, đôi lúc cảm giác chướng bụng, bụng to, sờ thấy khối u. Đặc biệt khi có cảm giác đầy hơi liên tục hằng ngày, nôn và buồn nôn thì nên cảnh giác với những tế bào ác tính ở buồng trứng do các khối u ác tính không vỡ, sẽ biến chứng thành ung thư gây hoạt tử và nhiễm trùng. Dấu hiệu đầy hơi, buồn nôn thường nhầm lẫn triệu chứng bệnh về tiêu hóa khiến các chị em chủ quan, coi thường bệnh.
- Đi tiểu liên tục: Hiện tượng rối loạn tiểu tiện có thể do nhiều yếu tố và có thể do nhiều bệnh lý gây ra, bao gồm những vấn đề bàng quang, đường tiết niệu, các triệu chứng của đường huyết cao nhưng cũng là biểu hiện của bệnh u nang buồng trứng do sự chèn ép lên bàng quang của khối u từ đó thôi thúc bạn có nhu cầu đi tiểu nhiều hơn, nhưng khi tiểu lại có cảm giác đau buốt, bứt rứt.
- Đau khi quan hệ tình dục: Nếu bạn quan hệ tình dục và cảm thấy đau ở một bên so với bên kia, thì bạn cần nghĩ đến u nang buồng trứng. Một số u nang khi phát triển với kích thước lớn, có thể nằm ngay ở cổ tử cung gây cản trở. Do đó, bạn sẽ xuất hiện cảm giác đau đớn khi quan hệ.
- Chu kỳ kinh nguyệt bất thường: Chu kỳ kinh bất thường hay còn gọi là chứng rối loạn kinh nguyệt là biểu hiện của nhiều bệnh phụ khoa trong đó có liên quan đến buồng trứng.

- Tăng cân không rõ nguyên nhân: Mặc dù không phải là triệu chứng điển hình của bệnh, tuy nhiên nếu bạn tăng cân bất thường đi kèm với một số triệu chứng kể trên thì bạn nên nghi ngờ và đến gặp bác sĩ để được thăm khám và phát hiện sớm.
> Xem thêm:
Thuốc Lá Điện Tử Có An Toàn Cho Sức Khỏe Không?
Cách Chăm Sóc Da Dầu Hiệu Quả Chuẩn Khoa Học
Rối Loạn Hệ Thần Kinh Thực Vật Là Gì? Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục
Nguyên nhân gây ra bệnh u nang buồng trứng
Các báo cáo thống kê cho rằng nguyên nhân gây ra u nang buồng trứng là có liên quan tới hormon hoặc một số các bệnh phụ khoa như lạc nội mạc cổ tử cung, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Sau đây là một số nguyên nhân thường gặp:
- Dùng quá nhiều thuốc tránh thai
- Lạm dụng thực phẩm chứa hormon như các loại thịt, trứng hoặc sữa có chứa hormone tăng trưởng
- Chế độ ăn uống không khoa học, ít thực phẩm từ tự nhiên như rau củ quả tươi xanh
- Người thường xuyên bị stress, làm việc quá sức hoặc béo phì
- Gan bị nhiễm độc.
Các loại u nang buồng trứng
Có hai loại u nang buồng trứng chính là:
- U nang buồng trứng chức năng: u nang phát triển như một phần của chu kỳ kinh nguyệt và thường vô hại, tồn tại trong thời gian ngắn, đây là loại phổ biến nhất
- U nang buồng trứng bệnh lý: u nang hình thành do sự phát triển các tế bào bất thường
U nang buồng trứng đôi khi có thể gây ra bởi một yếu tố tiềm ẩn như lạc nội mạc tử cung.
Phần lớn các u nang buồng trứng là u lành tính trong đó số ít là u ác tính. Ung thư u nang phổ biển hơn ở phụ nữ đã qua thời kỳ mãn kinh.
U nang buồng trứng – Tước đoạt khả năng làm mẹ của phụ nữ
Thông thường, u nang buồng trứng được coi là một bệnh lành tính, khoảng 90% ca u nang buồng trứng là lành tính và có thể không cần tới phương pháp đẩy lùi đặc biệt.
Nhưng nếu là u nang kích thước lớn, cuống dài hoặc ác tính, nếu không được phát hiện kịp thời, có thể gây ra những biến chứng nặng nề cho sức khỏe, tước đi khả năng làm mẹ, thậm chí đe dọa đến tính mạng của người bệnh. Bệnh có thể gây một số biến chứng nguy hiểm như:
Vỡ u nang: Xảy ra khi chất dịch trong u nang bị chảy ra ngoài, khiến người bệnh cảm thấy đau đớn.
Xoắn buồng trứng: Xảy ra khi các khối u kích thước từ 4 – 5cm trở lên và có cuống dài, khiến nang di động, làm cho buồng trứng di chuyển ra khỏi vị trí bình thường của nó trong khung chậu, gây xoắn nang, xoắn ống dẫn trứng, cản trở quá trình cung cấp máu tới buồng trứng, dẫn tới hoại tử buồng trứng.
Ung thư buồng trứng: U nang buồng trứng có thể trở thành ung thư, với tỷ lệ khoảng 2 – 3%.
Ngoài ra, tùy thuộc vào mức độ tổn thương hệ thống sinh sản, u nang buồng trứng sẽ gây khó khăn trong việc thụ thai, khiến chị em bị vô sinh tạm thời hoặc vĩnh viễn.
Nguy cơ mắc bệnh u nang buồng trứng
Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc u nang buồng trứng là gì?
Bạn sẽ có nguy cơ bị bệnh u nang buồng trứng nếu bạn có một trong các yếu tố sau:
- Từng bị u nang
- Chu kỳ kinh nguyệt không đều
- Thừa cân hoặc béo phì
- Gia đình có người bị u nang buồng trứng.
Biến chứng của u nang buồng trứng
Một số trường hợp mới đầu là u lành tính, nhưng nếu được phát hiện muộn hoặc không tiến hành chữa trị kịp thời có thể dẫn đến u ác tính. Tuy nhiên chỉ có một số ít trường hợp là u ác tính, dễ dẫn đến tử vong. Thỉnh thoảng gặp một số trường hợp gọi là u quái buồng trứng. Những khối u này khi xẻ ra, bên trong có cả tóc, sụn, xương…
Biến chứng thường gặp ở những trường hợp u nang buồng trứng như sau:
– Xoắn cuống khối u (gây đau bụng dữ dội)
– Vỡ u (ngoài đau bụng, còn gây xuất huyết nội)
– Chèn ép các cơ quan lân cận như đường tiêu hóa (gây rối loạn tiêu hóa), đường tiết niệu, bọng đái (gây khó tiểu, bí tiểu); hoặc hóa thành u ác tính…
Chữa u nang buồng trứng như thế nào?
Có rất nhiều cách để chữa u nang buồng trứng. Tuy nhiên phụ thuộc nhiều vào kích thước, các dạng nang, lứa tuổi và tình trạng sức khỏe của phụ nữ, cũng như các biểu hiện nghiêm trọng của u nang buồng trứng. Chữa bệnh này, tất nhiên cần phải được các bác sĩ chẩn đoán, sau đó tiến hành các phân tích cần thiết.
Đối với u nang buồng trứng lành tính thường là sau phẫu thuật bệnh sẽ dứt điểm, cách phẫu thuật này không làm triệt sản. Đối với phụ nữ lớn tuổi (đã có đủ con, hay sau tuổi mãn kinh) bác sĩ sẽ áp dụng khuynh hướng cắt bỏ khối u lẫn tử cung và phần phụ còn lại.
Còn với nhóm u nang buồng trứng ác tính, cũng có nhiều phương pháp khác nhau trong điều trị. Phẫu thuật cắt bỏ trọn khối u, đồng thời làm xét nghiệm tìm tế bào ung thư di căn được áp dụng cho phụ nữ trẻ, hoặc chưa có đủ số con.
Đối với phụ nữ lớn tuổi (đã có đủ con), ngoài việc cắt bỏ khối u, còn cắt cả tử cung và cả phần phụ của bên còn lại. Nên nhớ rằng, khi chữa u nang buồng trứng không nên bỏ lỡ thời gian. Điều này đặc biệt quan trọng với những phụ nữ muốn mang thai.
Lupus Ban Đỏ Là Bệnh Gì? Các Biểu Hiện Của Bệnh Lupus Ban Đỏ
U nang buồng trứng có nguy hiểm không?
U nang buồng trứng có nguy hiểm không phụ thuộc vào tính chất của khối u nang. Nang cơ năng thường lành tính, không nguy hiểm và có thể biến mất sau khoảng 2,3 vòng kinh mà không cần điều trị. Tuy nhiên, nang thực thể thì cần phải điều trị càng sớm càng tốt để tránh các biến chứng phát sinh như:
- Chèn ép các bộ phận xung quanh: U phát triển trong thời gian dài sẽ gia tăng kích thước, chèn ép lên bàng quang gây ra đái rắt, chèn ép lên trực tràng gây ra đại tiện khó, chèn ép lên niệu quản khiến bể thận ứ nước, thậm chí còn có thể chèn ép tĩnh mạch chủ dưới, làm đình trệ tuần hoàn máu, phù chân, chướng cổ…
- Xoắn nang: Những khối u nang có cuống dài, không dính sẽ dễ dàng di động ra khỏi vị trí lúc đầu trong khung chậu, gây xoắn nang hoặc xoắn ống dẫn trứng. U xoắn khiến tuần hoàn máu ngưng trệ, bệnh nhân đau bụng dữ dội, buồn nôn, nôn và choáng nếu không đến bệnh viện điều trị ngay sẽ bị hoại tử buồng trứng.
- Vỡ nang: Nếu dịch trong khối u quá lớn thì sẽ gây áp lực cho buồng trứng, dễ dẫn đến vỡ nang, chất dịch trong u nang chảy ra ngoài, bệnh nhân đau đớn, có nguy cơ nhiễm khuẩn, nếu không được cấp cứu kịp thời sẽ đe dọa đến tính mạng.
- Nguy cơ ung thư: Khoảng 2-3% bệnh nhân bị u nang buồng trứng có nguy cơ ung thư hóa, đặc biệt là các loại u nang nước buồng trứng. Chị em bị vô sinh, kinh thưa, không sinh con, hút thuốc lá và có người thân trong gia đình bị ung thư thì nguy cơ ung thư buồng trứng cao hơn.
Chẩn đoán u nang buồng trứng như thế nào?
U nang buồng trứng thường được phát hiện khi chị em thăm khám phụ khoa định kỳ hoặc thăm khám các bệnh lý khác. Thăm khám lâm sàng khó có thể nhận biết bệnh mà phải thông qua các xét nghiệm cận lâm sàng như:
- Siêu âm: Phương pháp giúp hiển thị hình ảnh buồng trứng và các bộ phận khác trong hệ sinh dục của nữ giới, cho phép xác định cụ thể vị trí, hình dạng, kích thước, tính chất dịch bên trong khối u.
- Xét nghiệm máu: Bác sĩ có thể đề nghị làm thêm xét nghiệm máu đo lượng chất Alpha Feto Protein (CA 125) để chẩn đoán u nang là lành tính hoặc ác tính.
- Các xét nghiệm khác: Chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp điện toán (CT scan)…
Cách điều trị u nang buồng trứng
Điều trị u nang buồng trứng phụ thuộc vào các loại u nang và sự tiến triển của u nang. Hầu hết các nang buồng trứng (trên 90%) đều lành tính và không cần điều trị đặc biệt, điển hình như các nang cơ năng có khả năng biến mất sau từ 8 đến 12 tuần.
Như vậy, bác sĩ sẽ theo dõi khoảng 2 đến 3 vòng kinh bằng siêu âm sau mỗi khi hành kinh để kiểm tra xem nang có thay đổi tính chất hoặc kích thước không. Nếu nang nhỏ đi thì có thể không cần can thiệp y khoa. Nếu cần điều trị, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị nội khoa bằng thuốc hoặc can thiệp ngoại khoa.
Điều trị u nang buồng trứng bằng thuốc
Nếu như u nang cơ năng tái phát thì bác sĩ cần phải kê thuốc tránh thai dạng uống để kiểm soát lượng hormone trong cơ thể, giảm nguy cơ tái phát của u nang (tuy nhiên thuốc không thể làm giảm kích thước của khối u).
Ngoài ra, thuốc cũng được chỉ định trong thời gian chờ phẫu thuật đối với các nang đã được chỉ định mổ.
Phẫu thuật cắt khối u nang buồng trứng
Các trường hợp cụ thể được chỉ định phẫu thuật ngay bao gồm: U nang to nhanh, nghi ngờ ung thư hoặc đã kiểm tra thấy ung thư, u xuất hiện lâu. Cụ thể:
- Nang phát triển kích thước lớn (trên 10 cm), chèn ép nội tạng xung quanh, gây ra các triệu chứng khó chịu trong sinh hoạt nên phải mổ.
- U nang có nguy cơ phát triển ác tính hoặc đã tìm thấy sự xuất hiện của tế bào ung thư, cần phải cắt bỏ ngay để loại trừ nguy cơ ung thư buồng trứng.
- Nang hình thành do lạc nội mạc tử cung, cần phải cắt bỏ để tránh hiện tượng vô sinh ở nữ giới.
- Nang đã biến chứng xoắn hoặc vỡ rất dễ gây nhiễm trung cấp tính, cần phẫu thuật ngay để bảo toàn tính mạng người bệnh.
Trên thực tế, hầu hết các loại nang thực thể dạng lỏng, dạng nhày hoặc dạng bì hình thành do sự biến đổi cấu trúc trong buồng trứng đều không thể biến mất nên cần phải cắt bỏ, phòng ngừa biến chứng và nguy cơ ung thư hóa vì vậy phẫu thuật cắt bỏ là cần thiết. Các cách phẫu thuật hiện nay bao gồm nội soi hoặc mổ bụng hở, cắt khối u buồng trứng hoặc cắt phần phụ, cắt tử cung… tùy theo kích thước và tính chất của khối u.
Kết luận: U nang buồng trứng là tình trạng phổ biến ở phụ nữ. Trên 90% nang buồng trứng là lành tính, chỉ có một số ít trường hợp cần được điều trị để duy trì chức năng sinh sản và tránh biến chứng. Do đó, bệnh nhân không nên lo lắng, cũng không thể chủ quan, cần thăm khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần và tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ chuyên khoa.
Nếu có thắc mắc gì về bệnh U nang buồn trứng hãy để lại phản hồi bên dưới. Đội ngũ VieMed.vn sẽ phản hồi các bạn.