Nấm da đầu gây ra tình trạng ngứa, nổi nhiều gàu, rụng tóc, da đầu tróc vảy,… không chỉ gây khó chịu cho người bệnh mà còn khiến họ mất tự tin, e ngại trong giao tiếp và cuộc sống. Thực tế có rất nhiều tác nhân gây nấm da đầu, phải tìm hiểu chính xác nguyên nhân để có cách điều trị nấm da đầu triệt để hiệu quả. Cùng VieMed.vn tìm hiểu nhé
1. Nấm da đầu do lý do nào?
Nấm da đầu là bệnh nhiễm trùng da đầu do nấm gây ra, phổ biến là nấm loài Trichophyton và Microsporum. Bệnh xảy ra ở bất cứ lứa tuổi này, khi người lành nhiễm nấm từ người bệnh hoặc từ môi trường. Đặc điểm của bệnh là cảm giác ngứa ngáy, khó chịu vùng da đầu, nặng hơn sẽ gây viêm nặng, nhiễm trùng, rụng tóc,… Vùng da nhiễm trùng do nấm có thể để lại sẹo vĩnh viễn ảnh hưởng đến thẩm mỹ.
Mỗi loại nấm gây nấm da đầu và cách điều trị không giống nhau. Vì thế cần phân biệt từng loại để có cách chữa hiệu quả:
1.1. Nấm da đầu do Trichophyton
Ban đầu, vùng da đầu người bệnh sẽ xuất hiện những nốt sần nhỏ, nằm rải rác. Những mảng da đầu tổn thương, có vảy móc và tóc lành xen kẽ tóc gãy xuất hiện ngày càng nhiều.
Khi tổn thương lành, vảy bong ra trở thành mảng hói tạm thời.
1.2. Nấm da đầu do Trichosporon và Pierdraiahortai
Nấm da đầu do 2 loại nấm này gây ra còn gọi là bệnh tóc hột, lý do do triệu chứng đặc trưng là trên các thân tóc (cách gốc khoảng 2 – 3 cm) có những hạt tròn mềm, màu nâu hoặc đen kiểu như trứng chấy. Khác với nấm da đầu do Trichophyton, người bệnh không rụng tóc do nấm chỉ phát triển ở thân tóc, trạng thái ngứa cũng không nhiều.
Không chỉ người, chó, mèo, những loại súc vật cũng có thể mắc chủng nấm này và đơn giản lây nhiễm chéo qua da và tiếp cận gần. Bệnh tóc hột thường xuất hiện ở những người vệ sinh cá nhân không sạch sẽ, thường xuyên tiếp cận với chó mèo mắc bệnh.
Dựa trên triệu chứng và thực hiện các xét nghiệm như soi mảng vảy da đầu hoặc chấn bám trên tóc, bác sĩ có thể phân biệt được chủng nấm gây bệnh, từ đấy có cách điều trị nấm da đầu thích hợp.
Xem thêm:
2. Điều trị nấm da đầu hiệu quả
Đối với các trường hợp nhẹ, gội đầu thường nhật để loại bỏ tóc rụng, sử dụng nước gội đầu pha Sulfide selenium hoặc dầu gội Nizoral có công dụng tốt.
Nếu bị nặng hơn, một khi gội nên phủ khăn trùm hết tóc (chú ý khi gội đầu không được gãi, cào mạnh gây xây xát da tại chỗ, tạo điều kiện cho bội nhiễm vi khuẩn)
Hoặc có thể cắt hết tóc vùng da đầu bị nấm, bôi thuốc diệt nấm tại chỗ thường nhật. Nếu thương tổn bội nhiễm vi khuẩn thì bôi thuốc sát khuẩn tại chỗ, có thể sử dụng kháng sinh toàn thân kết hợp.
2.1 Những chọn lựa điều trị bằng thuốc:
- Khi điều trị tại chỗ bằng kem bôi và dầu gội chống nấm không mang lại hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định các thuốc uống chống nấm.
- Thuốc chống nấm Griseofulvin uống trong 6–8 tuần. Bệnh nhân nên sử dụng Griseofulvin với một bữa ăn nhiều chất béo để tăng cường sự hấp thụ. Griseofulvin có thể gây buồn nôn hoặc gây đau bụng ở trẻ em.
- Terbinafine, Itraconazole và Fluconazole là các kiểu thuốc có công dụng diệt nấm phổ biến. Tuy vậy, thời gian điều trị đối với một vài loại thuốc này có thể ngắn hơn, từ 2 đến 4 tuần. Cả Ketoconazole và Fluconazole cũng có thể gây ra đau bụng cho bé, nên thận trọng dùng.
- Đối với viêm da đầu do Microsporum spp., Griseofulvin đã được chứng minh là tốt hơn hết trong việc điều trị, trong khi Terbinafine lại tốt hơn đối với nhiễm khuẩn Trichophyton spp.
2.2. Phương pháp trị nấm tự nhiên
Các biện pháp tự nhiên sau hiệu quả với các trường hợp nấm da đầu nhẹ hoặc bệnh nhân có thể dùng Kết hợp với điều trị bằng thuốc để tăng hiệu quả.
2.2.1 Dùng chanh
Chanh chứa acid tự nhiên có khả năng kháng khuẩn, tiêu diệt nấm tốt. Cách trị nấm bằng chanh là sử dụng nước cốt chanh pha loãng, thoa hỗn hợp lên tóc và massage trong 10 – 15 phút trước khi xả sạch.
2.2.2 Dùng tinh dầu tràm trà
Tinh dầu tràm trà có công dụng chống nấm và đẩy mạnh làm lành thương tổn da. Mỗi lần dùng, bạn chỉ cần 1 – 2 giọt tinh dầu tràm trà nguyên chất trộn với dầu dừa để ủ tóc. Thực hiện cách ngày kiên trì để thấy được kết quả.
2.2.3 Dầu dừa
Massage da đầu bằng dầu dừa từ 1 – 2 phút không chỉ giảm thiểu ngứa ngáy, khó chịu do nấm da đầu mà tinh chất dưỡng còn nuôi dưỡng tóc rất tốt.
2.2.4 Giấm
Pha loãng giấm với nước, bạn đã có được một dung dịch tẩy tế bào chết, giảm gàu và ngứa hiệu quả.
Nấm da đầu không phải là bệnh lý khó điều trị, điều quan trọng là bạn phải cần phối hợp tích cực với bác sĩ, điều trị kiên trì và thường xuyên.
3. Đối tượng và nguồn lây nhiễm
Do tính chất lao động với cường độ cao, sinh nhiều mồ hôi, điều kiện ăn ở tập trung, nhiều khi ở những vùng điều kiện tập trung như đóng quân, sinh viên… vệ sinh cá nhân thấp nên chiến sĩ, sinh viên cần hiểu biết về bệnh nấm da nói chung cũng như nấm da đầu nói riêng để chủ động phòng chống bệnh có hiệu quả.
Nguồn bệnh chủ yếu là người, hơn nữa có thể có từ một vài loại súc vật như chó, mèo. Nấm có thể tồn tại lâu dài, dai dẳng ở vật dụng bị nhiễm. Bệnh lây trực tiếp từ da, qua da, nhưng cách thường gặp là gián tiếp qua việc dùng chung lược, mũ, gối…với người bệnh.
Để chuẩn đoán, ngoài việc phụ thuộc vào các triệu chứng lâm sàng, cần làm các xét nghiệm: soi tươi bệnh phẩm là mảng vẩy da đầu hoặc chất bám trên tóc. Nuôi cấy trong môi trường đạm thạch để chẩn đoán nắm rõ ràng loại nấm và có phác đồ điều trị phù hợp.
4. Cách ngăn ngừa nấm da đầu tái phát
Dù được chữa khỏi tuy nhiên nấm da đầu rất dễ tái lại, đặc biệt khi chăm sóc không đúng cách. vì vậy, người bệnh đã từng bị nấm da đầu cẩn rất cẩn trọng trong sinh hoạt hàng ngày. Những biện pháp ngừa tái nhiễm nấm nên được áp dụng:
- Vệ sinh tóc thường xuyên: sử dụng dung dịch kháng khuẩn có tác dụng diệt nấm để ủ đầu và làm sạch da đầu.
- Hạn chế gội đầu vào ban đêm: Để tránh mang mái tóc ẩm ướt đi ngủ, tạo điều kiện cho nấm phát triển.
- Giữ khô tóc: Tránh ra mồ hôi nhiều, lau và sấy tóc kỹ lưỡng sau những lúc gội.
- Tránh tiếp cận với người bị nấm.
- Hạn chế ôm ấp thú cưng, một khi sờ thì cần vệ sinh cơ thể sạch sẽ.
- Thường xuyên lau dọn nhà cửa, thay giặt chăn màn, ga gối.
